ජෝසි, මේ චිත්‍රපටයේ ප්‍රධාන චරිතය. ඇය අවිවාහක දෙදරු මවක්. ඇගේ පෙම්වතා ඇයට පහර දෙනවා. ඔහුගෙන් ගැලවීමට ඇය තම පුතා සහ දියණීය ට්‍රක් රථයේ දමා ගෙන මිනසෝටා ප්‍රාන්තයේ සිටින ඇගේ දෙමව්පියන්ගේ නිවසට යනවා. ඒත් ඇගේ පියාට ඇය නොමග ගිය දියණියක්, ඇගේ වැඩිමහලු පුතා ඉපදුනේ ඇය පාසල් යන වයසෙදිමයි. ඇය සැලූනයකට වැඩට යනවා. එහිදී ඇයට පරණ මිතුරියක වන ග්ලෝරි මුණ ගැ‍ෙහනවා. ග්ලෝරි වැඩකරන්නේ ජෝසිගෙ පියා වැඩ කරන ටැකොනයිට් පතලේමයි. එයා වෘත්තීය සමිති නායිකාවක්, ජෝසිටත් පතලේ වැඩට එන ලෙස ඇය ආරාධනා කරනවා. ඒත් පතලක වැඩ කරන එක පිරිමි රස්සාවක්. ජෝසිට ඒවගේ රැකියාවක් කරන්න පුළුවන් වෙයිද? අනිත් අතට පතලේ වැඩට ගියොත් ජෝසිට එයාගෙ තාත්තා උපයන පඩිය ලබා ගන්න පුළුවන්. ඒකෙන් පුතාව පාසැල් යවන්න, සිඟිති දුවගේ මූණට හිනාවක් ගේන සෙල්ලම් බඩු අරන් දෙන්න, පොඩි රෙස්ටුරන්ට් එකකින් එයාලට ලොකු. උණු කෑම වේලක් අරන් දෙන්න පුලුවන්. දැන් ජෝසි තොරා ගත යුත්තේ කුමක්ද?
“සමහර ගැහැණු අයට අයියා හරි තාත්තා හරි නැතුව ගෙදරින් එළියට යන එකත් නොගැලපෙන වැඩක්. තව සමහර ගැහැනු අයට බඩේ බෝම්බයක් බැඳගෙන ගිහින් සෙනඟ මැද්දේ පුපුරුවා ගන්න එක ජීවිතයේ අනිවාර්යයක්.”
කෙනෙක් කියාවි ගෑණු කෙනකුට සුදුසු රැකියාවක් නෙවෙයි පතල් රැකියාව - වෙන රස්සාවල් ඇත්තෙම නැද්ද කියලා. ජෝසිගේ පියා වගේම එයාගෙ ගමේ අනික් අයත් හිතුවෙ එහෙමයි. ඒ ගමේ ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගය තමයි පතලේ වැඩට යන එක. ජෝසිගේ ජීවිතය කියන්නේ එයාගෙ දරුවන්. එයාට ඕනි කොහොම හරි මොනවා හරි කරලා දරුවන්ට හොඳ ජීවිතයක් ලබා දෙන්න. ජෝසි පතලේ රැකියාවට යන්න තීරණය කරනවා. බලාපොරෙත්තු වෙන්න පුළුවන් විදියටම පතලේ වැඩ කරන පිරිමි අය ගැහැණු අය පතලේ වැඩට එනවට කැමති නෑ. ජෝසිටත් පතලේ වැඩකරන අනිත් අයටත් සිදුවෙනව ශාරීරික වධහිංසා, ලිංගික අතවර වල සිට නින්දා අපහාස අඩන්තේට්ටම් දක්වා සියලු හිරිහැර විඳ දරා ගන්න.
එක අතකින් මෙතන නිශ්චිත ප්‍රශ්නයක් තියෙනවා. “ගැහැණුන්ට ගැලපෙන වැඩ, පිරිමින්ට ගැලපෙන වැඩ” කියන දේවල්වලට එක එක කාලවල එක එක සංස්කෘතීන්වල තිබිලා තියෙන්නෙ වෙන වෙන තේරුම්. අපේ රටේම උණත් බැලුවොත් සමහර ගැහැණු අයට අයියා හරි තාත්තා හරි නැතුව ෙගදරින් එළියට යන එකත් නොගැලපෙන වැඩක්. තව සමහර ගැහැනු අයට බඩේ බෝම්බයක් බැඳගෙන ගිහින් සෙනඟ මැද්දේ පුපුරුවා ගන්න එක ජීවිතයේ අනිවාර්යයක්. කතාවේ තව පැත්තක් තියෙනවා. මේ චිත්‍රපටියට පසුබිම්වන ප්‍රජාවේ මිනිසුන්ගේ ප්‍රධාන ආදායම් මාර්ගය පත‍ෙල් වැඩට යන එක. ඉතින් පතලේ රැකියාවලට සැපයුම වැඩි වෙනවට කවුරුත් කැමති නෑ. පතල්හිමියට කවුරුත් විරුද්ධ වෙන්නේ නෑ. මොකද පතල වැහුවොත් හැමෝටම රැකියා නැති වෙනව. අනික මේ පතල් කම්කරුවන් විතරක් නෙවෙයි එයාලගෙ වෘත්තීය සමිතියත් චින්තනයෙන් හරිම සම්ප්‍රදායිකයි. පසුගාමියි. ඔවුන්ට පුළුවන් වෙයිද ජෝසිව මනුෂ්‍යයෙක් විදියට පිළිගන්න?
ජෝසිට විඳින්න වෙන ලිංගික හිරිහැර කෙළවර වෙන්නේ ජෝසි මේ පතල් හිමි කොම්පැණීයට විරුද්ධව “වැඩකරන ස්ථානයේ ලිංගික අතවර” කියන චෝදනාව යටතේ නඩු පවරලා. දැන් මුලු ගමටම, ජෝසිගෙ පියාට පවා ජෝසි පාවා දෙන්නියක් වෙලා ඉවරයි. පතල් හිමි කොම්පැණියෙ නීතිඥවරිය ජෝසිට විරුධව ගන්නා නඩු උපක්‍රමය තමයි ඇගේ අතීත ලිංගික ජීවිතය උදාහරණයක් විදියට අරගෙන ඇගේ චෝදනා නිශ්ප්‍රභා කරන එක. ජෝසි වෙනුනේ පෙනී සිටින්න කවුරුත් නෑ. තාත්තා එයා එක්ක තරහයි. වෘත්තිය සමිතියේ හිටපු මිතුරිය තදින් රෝගාතුර වෙලා රෝහලේ. වෘත්තීය සමිති රැස්වීමෙදි එයාට කතා කරන්න දෙන්නවත් අනෙක් කම්කරුවන් කැමති නෑ. අනෙක් ස්ත්‍රී කම්කරුවන්ට එල්ලවන චෝදනා දෙගුණ වෙලා. ඒ නිසා ඒ අයත් වරද පටවන්නේ ජෝසිට. උසාවියෙදිත්, වැඩපොලේදිත්, පාරේදිත්,ජෝසිගේ පුතාගෙ බේස්බෝල් තරගය වෙලාවෙදිත් හැම කෙනෙක්ටම ජෝසි පේන්නේ අඩු වයසින් නොමඟ ගිය “වල් ගැහැණියක්” විදියට විතරයි. පාසැලේදී සිදුවන නින්දා දරා ගන්න බැරුව ජෝසිගේ පුතා එයා එක්ක තරහා වෙනවා.
ඇයි මෙතනදි ජෝසිට සිදු වූ අසාධාරණය ඉක්මවලා ඇගේ ලිංගිකත්වය ඉස්සරහට එන්නේ? අප හැමෝම දන්න දෙයක් තමයි සමාජයේ හැම කෙනෙක්ම කැමතියි අනික් අයගෙ ලිංගිකත්වය ගැන අහන්න. ලංකාවේ විතරක් නෙවෙයි ලෝකය පුරාම කවුරු හරි සමලිංගිකයෙක් හරි “වල් ගෑණු කෙනෙක්”හරි කියලා හංවඩු ගහන එක, එයාගෙ ලිංගික ජීවිතය ගැන විස්තර කියන එක. (ඒවායේ ඇත්ත නැත්ත කෙහොම වුණත්) එයා නරක ජනාධිපති කෙනෙක් කියනවට වඩා බලපෑමක් ඇති කරන්නේ ඒ නිසා. අපි හැම කෙනෙක්ගෙම පැවැත්මේ අවසාන හරය ලිංගිකයි කියලා ෙෆ්‍රායිඩ් කියනවා. අපි හැමෝගෙම ප්‍රසිද්ධ පොදු ජීවිතය නිර්මාණය වෙන්නෙ මෙන්න මේ ලිංගික කොටස යටපත් කරලා. ඒත් ඒ ලිංගික කොටස ගැන කතා කරන එකට හැමෝම ආසයි. මේකට හොඳම උදාහරණය තමයි පිරිමි ටිකක් එකතු වුනාම කතා කරන දේවල්. ඒ සංවාද හැම වෙලේම කැරකෙන්නේ ගැහැණු ශරීර වටා. ඒ වගේම තමයි ගැහැණු අය කතා කරන කොට ඒ සංවාද හුඟක් වෙලාවට කැරකෙන්නේ ආදර ලිංගික සම්බන්ධකම් වටා.....ඒ විතරක් නෙවෙයි කෙනෙක්ට තමන්ගේ ලිංගික ජීවිතය ගැන කියල නින්දා කරනකොට...එයින් තදින්ම රිදෙන්නේ, ඒ කියන දේ තමන් තුළ තියෙන තමන්ටවත් තේරුම් ගන්න බැරි, ඒත් තමන්ගේ අනන්‍යතාවය එක්ක තදින් බැඳිලා තියෙන දෙයක් නිසා. මේක පිරිමින් ගැහැණුන් කියන දෙගොල්ලටම අද‍ාළයි. ඉතිං ජෝසිත් මේකෙ ගොදුරක්.
“මේ වධ හිංසා හැම විටම මිනිසුන්ට සහ ගැහැණුන්ට අළුත් ජීවිතයකට යන්න දොරක් විවර කරනවා. “නිදහස කියන්නේ අහිමිවෙන්න කිසිවක් ඉතිරි වී නැති වීමට” යයි ජැනිස් පොප්ලින් කියන්නේ මේ නිසා. තමාට අනෙකා ඉදිරියේ මවා පාන්න දෙයක් නැති වුනාට පස්සේ, දිනාගන්න යමක් මිසක් අහිමි වෙන්න දෙයක් ඉතිරි වෙලා නෑ.”
මේ චිත්‍රපටියේ වැදගත්ම මොහොත් තමයි, නඩුව අහන්න උසාවිය තීරණය කරන මොහොත. මේ නඩුව අහන්න නම් ජෝසි උසාවියට ඔප්පු කරන්න ඕනි මේක එයාට විතරක් සිදුවුන දෙයක් නෙවෙයි පතල් කොම්පැණිය තුළ පීඩනය ක්‍රමානුකූලව සිදුවන දෙයක් කියලා. ඒකට අනෙක් ස්ත්‍රී කම්කරුවන් තුන් දෙනෙක්වත් උසාවිය ඉදිරියේ තමන් විඳින පීඩනය ගැන කියන්න ඕනි. රෝගාතුරව ඉන්න ග්ලෝරිට උසාවියට එන්නත් බෑ. නඩුව විභාගයට ගන්නෙවත් නැතිවම ඉවත්වෙන තත්වයක් තියෙන්නේ. කෙනෙක් තමන් මෙතෙක් කල් ආරක්ෂා කරගෙන හිටපු ආරක්ෂිත බැමි අතහැරලා තමන්ගෙ අයිතිය වෙනුවෙන් නැගිටින ආශ්චර්යමත් මොහොත තුළ විතරයි සමාජය වෙනස් වෙන්නේ. ජෝසි එයාගෙ අනෙක් සහෝදර ස්ත්‍රී කම්කරුවන්ට, ග්ලෝරිට පවා ගේන අභියෝගය මේකයි. මේ අභීයෝගය ගැහැණු පිරිමි හැමෝටම අදාලයි. අපි ඒ අභියෝගය බාර ගත්තොත් ඒ එක නි‍ෙම්ශය විසින් මුලු ලෝකයම වෙනස් කරාවි. හැම මනුෂ්‍යයෙකුටම ගෞරාන්විත ජීවිතයක් ලැබේවි.
දැන් කාට හරි කියන්න පුළුවන් ඕවා චිත්‍රපටිවල තියෙන ඒවා. ඕවා ඉතින් ඇත්තට වෙන්නෑනෙ කියලා. ඒකත් ඇත්ත තමයි. චිත්‍රපටිවල තියෙන දේවල් නෙවෙයි ඇත්ත ජීවිතේ තියෙන්නේ. චිත්‍රපටි හැම වෙලාවෙම තියෙන්නේ ඇත්ත ජීවිතේට පිටිපස්සෙන් කිව්වොත් ඔබ මාත් එක්ක එකඟ වේවිද? ජෝසිගේ චරිතයට පදනම් වූ ඇත්ත චරිතය ලුයිස් ජෙන්සන්. එයාගේ කතාව චිත්‍රපටියේ කතාවට වඩා හුඟක් අරගලකාරීයි. ලුයිස් එයාට සිදුවන හිරිහැර ගැන පළමු පැමිණිල්ල කරන්නේ1984 දී. මේ නඩුව දාන්නේ 1987 දී. අන්තිම නඩු තීන්දුව ලැබෙන්නේ 1998 දී. මේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේ “වැඩපොලේ දි සිදුවන ලිංගික හිරිහැරවලට” විරුද්ධව ගේන class action නඩුවක්. (පොදු පරමාර්ථයක් සහිතව සාමූහිකව දමන නඩුවක්) ඒ කියන්නේ පුද්ගලිකවම තමන්ට හිරිහැර වෙනවා කියලා නඩුවක් දානවා වෙනුවට තමාට සිදුවන හිරිහැරවලට ආරක්ෂාව කොම්පැණීය විසින් ලබා නොදී ඉන්නවා කියලා සාමූහිකව දාන නඩුවක්. ජයග්‍රහණය කරන පළමු අවස්ථාව. මේකෙන් පස්සෙ ගැහැණු අයට හිරිහැරවලින් තොරව රැකියාවේ නියැලෙන්න නීතිමය රැකවරණ ලැබුනා. ජෝසිගෙ අහිමිවීම ලක්ෂ ගණනක් ගැහැනුන්ගේ අයිතිය තහවුරු කරන්න පාදක වුනේ ඒ විදියට. ඇත්තටම, මනුෂ්‍ය ශ්‍රේෂ්ඨත්වය තියෙන්නේ චිත්‍රපටියෙන් එහා නේද?
ප්‍රභා මනුරත්න.
LLP සගරාවේ දෙවන කළාපයේ
පළ වූ ලිපියකි.
No comments:
Post a Comment